Afgerond Onderzoek

Coronapandemie maatregelen: gevolgen voor zwangeren en voor zorgverleners

Wat onderzoeken we?

Er wordt onderzocht wat het effect is van de maatregelen als gevolg van de coronapandemie op de geboortezorg in Nederland voor zowel zwangere vrouwen als zorgprofessionals.

Wat is het doel van het onderzoek?

Het doel is een goede balans te vinden tussen veilige en respectvolle geboortezorg ten tijden van een pandemie als corona.

De coronacrisis heeft veel gevolgen voor de geboortezorg. Zorgverleners proberen zo min mogelijk fysiek contact te hebben met zwangere en bevallen vrouwen en hun gezinnen. Zij willen vrouwen niet besmetten als ze zelf onbewust drager zijn van het virus en ze willen ook niet besmet worden en daarmee een besmettingsbron vormen voor andere vrouwen.

Er wordt op creatieve wijze gezocht naar manieren om goede kwaliteit van zorg te blijven geven, bijvoorbeeld door contact via telefoon (al dan niet via beeldbellen), door het maken van webinars en door ‘raamvisites’ zonder fysiek contact. Het is een uitdaging voor zorgverleners om het persoonlijk contact met vrouwen te verminderen en hen toch het gevoel te geven dat ze met vragen en onzekerheden bij hen terecht kunnen en in veilige handen zijn.

Bij aanvang van de epidemie in Nederland volgden vrijwel dagelijks aanpassingen in de protocollen, waarbij de cliënt niet of nauwelijks betrokken is. Het is te verwachten dat deze veranderingen stress en onzekerheid teweeg brengen bij zwangere en pas bevallen vrouwen, hun partners, zorgverleners en andere stakeholders.

Aan de andere kant is de crisis ook een katalysator voor het ontstaan van innovaties in de geboortezorg. Zo heeft e-health een enorme vlucht genomen en is de samenwerking tussen verschillende zorgverleners in regio’s verstevigd om gezamenlijk de crisis het hoofd te bieden. Sommige van deze innovaties kunnen ook waardevol zijn buiten crisistijd.

Waarom is dit onderzoek belangrijk?

We weten nog niet wat het effect is van de aanpassingen in de zorg als gevolg van de coronapandemie voor cliënten en zorgprofessionals. Wellicht kunnen deze aanpassingen waardevol zijn buiten crisistijd.

Hoe ziet het onderzoek eruit?

Het onderzoek bestaat uit vragenlijsten en interviews onder zwangere vrouwen, recent bevallen vrouwen en zorgprofessionals. In de vragenlijsten werd ingegaan op de verschillende momenten tijdens de geboortezorg, zoals voor de geboorte, tijdens de bevalling en na de geboorte.

Door wie wordt dit onderzoek gedaan?

Midwifery Science Amsterdam UMC – Radboud UMC – Groningen UMCG

Wie kan er meedoen?

De deelnemers waren zwangere vrouwen, recent bevallen vrouwen of hun partners, die de invloed van de eerste golf van de Coronapandemie op de geboortezorg hebben meegemaakt. Andere deelnemers waren zorgprofessionals zoals artsen, verloskundigen, verpleegkundigen, kraamverzorgende en andere stakeholders.

De dataverzameling van dit onderzoek is inmiddels afgerond.

Hoe ver is het onderzoek nu?

Dit onderzoek is gestart na de eerste covid-19 lockdown op 16 juni 2020. De dataverzameling van dit onderzoek is inmiddels afgerond. Op dit moment worden er diverse artikelen geschreven op basis van de resultaten.

Wat heeft het onderzoek uitgewezen?

Zorgverleners gaven aan dat ze een afname van controles vóór en na de bevalling als positief hebben ervaren. Er werd kritischer gekeken naar de noodzaak van medische handelingen. Het lijkt alsof meer vrouwen voor een thuisbevalling zijn gegaan. Ook vonden zorgverleners een toename van digitale consulten in plaats van fysieke consulten prettig.

Nadelen genoemd door zorgverleners waren dat zwangere vrouwen alleen naar afspraken moesten komen. Ook mochten verloskundigen niet bij de vrouw blijven tijdens de bevalling als zij werd overgedragen aan het ziekenhuis.

Over het algemeen had ongeveer de helft van de zorgverleners het idee dat de veiligheid van de zorg wat in gevaar is gekomen, door de maatregelen.

Verdere resultaten van andere onderdelen van de WAAG studie zullen nog volgen.