31 mei 2023. Normaal gesproken voert een verloskundige bij een gezonde zwangere vrouw alle controles en onderzoeken uit die nodig heeft. Maar als de baby minder beweegt, de zwangerschap de 42 weken nadert of de baby in en stuitligging ligt, dan moet ze naar het ziekenhuis voor een hartfilmpje (CTG).

Groeiende capaciteitsproblemen in de ziekenhuizen, stijgende zorgkosten en nog belangrijker, zwangere vrouwen die veel verschillende zorgverleners zien, maken dat de zwangerschap en geboortezorg in Nederland steeds meer onder spanning staat.

Onderzoek van de afdeling Verloskundige Wetenschap van het het Amsterdam UMC, UMC Groningen en de Academie Verloskunde Amsterdam Groningen (AVAG) laat zien dat de zorg rondom het CTG efficiënter kan worden ingezet door het antenataal CTG te laten uitvoeren door de verloskundige in de wijk. Belangrijkste resultaat: Zwangere vrouwen zijn heel tevreden met het krijgen van een CTG door de eigen verloskundige, dichtbij huis.

Het uitvoeren van een hartfilmpje door een verloskundige in de wijk past goed binnen een bredere oproep van de Nederlandse overheid; De juiste zorg op de juiste plek. In de oude situatie zouden alle vrouwen voor het maken van een antenataal CTG in het ziekenhuis zijn beland. Nu zien gezonde zwangere vrouwen met een normaal CTG en echo alleen de eigen verloskundige.

Het CTG-project is in de regio’s Nijmegen, Zwolle en Amsterdam ontstaan. In de praktijk maken verloskundigen al echo’s en ze zijn ook opgeleid voor het uitvoeren van een CTG. Verloskundigen zijn met gynaecologen in gesprek gegaan en hebben gezamenlijk een protocol opgesteld om de kwaliteit van deze zorg te borgen. Naast de kwaliteit van deze zorg, zijn de tevredenheid van zwangere vrouwen en zorgkosten ook belangrijke indicatoren van het project.

Verloskundige en promovenda Elise Neppelenbroek:

‘Als zorgverleners denken we vaak goed te weten wat prettig en goed is voor de zwangere vrouw, maar met dit onderzoek toetsen we het bij de zwangere zelf.’

Het onderzoek is op 1 juni 2023 gepubliceerd in Birth.

Door deze zorg dichtbij huis te regelen, zien vrouwen minder zorgprofessionals, waardoor continuïteit van zorgverlener geborgd kan worden. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen deze substitutie van zorg – in de wijk in plaats van het ziekenhuis- hen goed bevalt (9.2 op een schaal van 1). Amsterdams onderzoek toonde verder aan dat zwangere vrouwen blij waren met minder reistijd en met een verloskundige in de wijk die altijd direct tijd kon maken.

‘Vrouwen komen vaak bezorgd naar de verloskundige toe. De verloskundige kan de tijd nemen, luistert naar de vrouw en maakt een echo en CTG. Tijdens het onderzoek zie je het lichaam vaak al ontspannen en vaak beweegt het kindje dan al tijdens het bezoek. Het is die laagdrempeligheid en vertrouwdheid die zo kenmerkend is voor het CTG door de verloskundige in de wijk’, aldus Neppelenbroek.

Het uitvoeren van een antenataal CTG door de verloskundige in de wijk lijkt daarmee een waardevolle verandering in de organisatie van zwangerschap en geboorte zorg in Nederland.

Meer lezen over dit onderwerp?