Intervisie Toolkit
Stap 3: Opbrengsten bereiken en vergoten
Multidisciplinaire intervisie bijeenkomsten zijn een investering in de zorgkwaliteit en het zorgpersoneel. Hoe kun je een dergelijke methode en de resultaten inbedden? Waarom is het belangrijk om de groepsamenstellling te regelmatig te rouleren? En waar vind je meer handige tips en tools over dit onderwerp?
Investeren
Zorgkwaliteit
De multidisciplinaire intervisiebijeenkomsten met cliënten in de SWING-studie werden ervaren als een waardevolle manier om onderling vertrouwen en begrip te versterken en bewuster te handelen en keuzes te maken in zorgpraktijk. De deelnemers namen opgedane inzichten mee in hun eigen zorgpraktijk en bespraken deze ook met collega’s. De meerwaarde voor de verdere verbetering en integratie van de geboortezorg werd als dusdanig gezien dat die rechtvaardigt om als geboortezorgorganisatie te investeren in het faciliteren van multidisciplinaire intervisie met cliënten.
Eerstelijns verloskundige: ‘Het is gewoon een enorme investering in de samenwerking. En op moment dat er beter wordt samengewerkt zijn de uitkomsten automatisch beter natuurlijk (…) het verbetert gewoon als je elkaar kent. (…) Dat kun je natuurlijk niet meten, maar dat is wel zo.’
Zorgpersoneel
Deelnemers vonden de intervisiegesprekken bovendien niet alleen nuttig, maar ook leuk en merkten op dat het hun werkplezier vergrootte en bepaalde zorgen verminderde.
Klinisch verloskundige: ‘Voor mij is het altijd (…) als we weer zo'n bijeenkomst hebben gehad, dat ik ook een stukje opluchting voel ofzo. Dat ik denk: ‘oh zie je, het is niet alleen ik die tegen werkdruk aanloopt (…) of bepaalde eisen vanuit patiënten’ (…). Dat ik dan zie: ‘oh iedereen worstelt daarmee’. (…) Dat geeft mij altijd weer een stukje rust.’
Daarmee is het niet alleen een investering in de zorgkwaliteit, maar ook in het gezond en veerkrachtig houden van zorgmedewerkers en dus van het zorgsysteem, wat in het licht van de huidige personeelskrapte en uitstroom van zorgmedewerkers misschien wel belangrijker dan ooit is.
Inbedden
Meer impact
Op deze manier samenkomen kan dus een op zichzelf staand doel zijn. Maar meer impact zou nog mooier zijn, zo gaven ook de deelnemers aan onze groepen aan. Zij zouden graag zien dat inzichten en actiepunten (makkelijker) in een groter verband gedeeld en ingebed kunnen worden. Tijdens de SWING-studie was de coronapandemie een belangrijke factor die dit bemoeilijkte, omdat veel overleggen van VSV’s en werkgroepen daardoor stil lagen. Maar ook in de reguliere praktijk blijkt dit vaak nog lastig te zijn.
Slagvaardig
Om slagvaardiger te zijn is het belangrijk te zorgen dat er mensen betrokken zijn die een sleutelfunctie in de organisatie hebben en mandaat om opbrengsten en actiepunten verder te brengen en besluiten te nemen. Het best practice project heeft onder het kopje ‘Start werkgroep en project’ een handige checklist gemaakt die je kunt gebruiken om na te gaan of jouw plannen al aan de juiste voorwaarden voldoen.
Aansluiten
Wat ook kan helpen is het koppelen van een intervisiegroep aan een project dat al bestaat, of aan een doel of onderwerp waaraan sowieso gewerkt moet worden (bijvoorbeeld vanuit de ZIG). Een mooi idee dat in de SWING-studie geopperd werd was om als VSV/IGO jaarlijks gezamenlijk een thema te kiezen, waarmee iedereen vervolgens dat jaar aan de slag gaat, vanuit verschillende invalshoeken.
Door dit gezamenlijk aan te vliegen staan meteen zoveel mogelijk neuzen binnen de organisatie dezelfde kant op. Bovendien kun je inhoudelijk meer tegelijk aanpakken. Zo kan de een casuïstiek uitdiepen in een intervisiegroep, terwijl iemand anders in de Perined-cijfers rond dat onderwerp duikt en weer een ander zich in een werkgroep buigt over het beleid of protocol, enzovoort. Een mooi idee om in een vervolgproject mee te gaan experimenteren!
Rouleren
Om intervisie optimaal te kunnen benutten als middel om veel verschillende mensen en disciplines binnen het VSV/de IGO kennis met elkaar te laten maken is het aan te bevelen om periodiek te rouleren in de samenstelling van de groep.
Eerstelijns verloskundige: ‘Dus dat je bijvoorbeeld een jaar met een groep optrekt en na een jaar de groepen husselt waardoor je weer met andere mensen in contact komt.’
Hoe vaak je dit doet hangt ook af van de intensiteit van de planning. Om een zekere vertrouwelijkheid als groep op te kunnen bouwen en de tijd te hebben om een aantal onderwerpen goed uit diepen, en is het mooi om in elk geval 4 a 6 keer samen te komen.
Bij de les blijven
En natuurlijk is het belangrijk om -zoals we in verschillende stappen van deze Intervisie Toolkit al benoemden- steeds weer terug te komen op actiepunten en afspraken, en ook het proces zelf regelmatig te evalueren.
Welke doelstelling hadden we voor ogen en hoe gaat dat in de praktijk? Lukt het om actiepunten uit te voeren en verder te brengen? Wat staat dat in de weg, en wat helpt juist? Wat en/of wie zijn er nodig om opbrengsten te vergroten? Wie gaat wat wanneer doen om dat te bereiken?
Tools & Best Practices
Naast alle praktische tools en tips die je in onze Intervisie Toolkit vindt zijn er natuurlijk vele andere voorbeelden van en hulpmiddelen voor het opzetten van een leer- en verbetercyclus. Zie hier een paar handige links voor de geboortezorg, waar je informatie en inspiratie kunt opdoen.
- Het al genoemde Best Practice Project biedt veel praktische informatie, zeker als het gaat om bevorderende en belemmerende factoren voor verbinding van kwaliteitsbevorderende initiatieven (zoals een intervisiegroep) met hogere management- en beleidsmatige niveaus.
- In het project ‘Gezonde Geboortezorg; ondersteuning VSV’s voor integrale geboortezorg’ ontwikkelden wij zelf eerder al een Toolbox Gezonde Geboortezorg met de dynamische leeragenda én daarbij Online Tools & Tips voor VSV’s die cyclisch, via reflectie en actie, aan kwaliteitsverbetering willen werken.
- In het BUZZ-project werden de PROM & PREM vragenlijsten geïmplementeerd, gebaseerd op de uitkomstenset ‘Zwangerschap & Geboorte’ (ICHOM)
- In de daaruit voortvloeiende USER-studie is onderzocht hoe een VSV leert en verbetert aan de hand van de PROMs & PREMs uit de ICHOM-dataset. Dit project maakte deel uit van hetzelfde Leren- & Verbeteren-programma van ZonMw als de SWING studie en komt binnenkort ook met praktische uitleg en tools voor hoe je dat aanpakt.
- En veel hiervan is natuurlijk ook te vinden via Kennisnetgeboortezorg veel inhoudelijke en praktische informatie, waaronder bovengenoemde projecten.