Intervisie Toolkit
Wat deden we in de SWING-studie?
Onze aanpak
In de SWING-studie werkten we aan het opzetten van een leernetwerk in de geboortezorg in twee regio’s, met als doel een cyclisch leer- en verbeterproces in gang te zetten. Het hart van de studie werd gevormd door twee intervisiegroepen, waarin zorgverleners uit verschillende beroepsgroepen en organisaties in de geboortezorg samen met clienten reflecteerden op de zorgpraktijk. De groepen werden hierin begeleid door een onafhankelijk voorzitter. Wij onderzochten hoe je verschillende waarden en perspectieven kunt samenbrengen en balanceren, kunt leren van en met elkaar en van daaruit gezamenlijk verbeteracties vorm kunt geven om de geboortezorg continu te blijven verbeteren.
Casussen en ervaringen uit de eigen praktijk van de deelnemende zorgverleners en cliënten vormden de basis voor het gesprek in de intervisiebijeenkomsten. Daarnaast haalden we (achtergrond)informatie uit vragenlijstonderzoek onder cliënten en zorgverleners, wetenschappelijke literatuur, cijfers uit bronnen zoals Perined, https://www.waarstaatjegemeente.nl/ en het CBS, enzovoort. Ook kregen we inbreng vanuit cliënten door samenwerking met een moederraad en via themabijeenkomsten met cliënten die we organiseerden. Zo werden (aanstaande) ouders voortdurend en op verschillende manieren betrokken bij het selecteren van en reflecteren op casuïstiek, en het ontwikkelen van aanbevelingen en actiepunten.
Positieve benadering
In de studie gingen we uit van een positieve insteek (Safety-II; dit filmpje legt mooi uit wat dat is) en experimenteerden we met de FRAM (‘Functional Resonance Analysis Method’) als hulpmiddel om in de intervisiegesprekken processen in de alledaagse zorg te ontrafelen. Om de basisprincipes hiervan in de vingers te krijgen volgden de deelnemers van de intervisiegroepen eerst een FRAM-training. Toen toepassing van deze methode gaandeweg toch meer remmend dan bevorderend bleek te werken in de gesprekken, lieten we die meer los. Omdat van de FRAM afgeleide hulpvragen een aandachtspunten soms wel als helpend ervaren werden om casuistiek gestructureerd voor te bereiden of te bespreken bleven we wel gebruikmaken van een light-variant van de methode. Deze elementen zie je ook terug in de praktijkkaarten.
Online samenwerken
Nét op het moment dat de groepen voldoende gevuld waren om met de intervisiebijeenkomsten van start te gaan gooide de uitbraak van het coronavirus roet in het eten. Om toch door te kunnen gaan met de SWING-studie kozen we ervoor de bijeenkomsten online voort te zetten wanneer fysiek samenkomen niet mogelijk was (en dat was vaak). Dat wennen en zoeken, maar hoewel de online bijeenkomsten hun beperkingen hadden, boden ze zeker ook waardevolle mogelijkheden. Natuurlijk waren er technische hobbels en verloopt een gesprek vloeiender als je met elkaar in één ruimte zit, maar voordelen waren er ook. Zo was deelname minder belastend en makkelijker in te passen door het wegvallen van reistijd en laagdrempeliger doordat er geen besmettingsrisico’s waren. Bovendien bleek er online verrassend veel mogelijk om toch constructief en leuk te kunnen samenwerken. Een onderwerp uitdiepen in (wisselende) samengestelde subgroepjes; teksten, foto’s of post-its op een (digitaal) bord zetten; het bleek allemaal te kunnen. Een tool die ons daarbij erg hielp was Jamboard, een soort digitaal whiteboard, waarop we opdrachten en werkvormen vooral al voorbereidden. Een voorbeeld daarvan vind je hier:
- Jamboard voor het bespreken van overdracht i.v.m. niet-vorderende ontsluiting
- Jamboard voor het bespreken van verschil van inzicht over beleid bij dreigende fluxus
De creatieve mogelijkheden en gemakken van het online werken maakten dat veel deelnemers een hybride vorm, waarin fysiek en online samenkomen wordt afgewisseld, als ideaal zien voor het organiseren van intervisie.